Neuman Władysław (1893–1945), dyplomata. Ur. 8 X w Łodzi, był synem Gerszona i Chai z Templów. Od młodości związany był z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). W latach pierwszej wojny światowej przebywał w Szwajcarii i z tego okresu datowała się jego bliższa znajomość z Gabrielem Narutowiczem. Od 1 VI 1915 do 30 VI 1917 był sekretarzem Delegacji Naczelnego Komitetu Narodowego w Raperswilu, a następnie referentem w polskim Biurze Prasowym. Od 1 I 1918 pracował jako referent w Misji Polskiej (Rady Regencyjnej) w Bernie, a od 17 XII t. r. jako sekretarz Poselstwa RP tamże. Od lipca do grudnia 1919 był sekretarzem Poselstwa Polskiego w Sztokholmie, skąd został przeniesiony 21 II 1920 w charakterze radcy poselstwa II kl. i (od 7 XII 1921) chargé d’affaires do Rewla (Tallin). Dn. 1 X 1922 został odwołany z placówki estońskiej, którą opuścił w początkach listopada. Pod koniec jego pobytu w Rewlu odbyła się tam w dn. 8–9 X t.r. konferencja państw bałtyckich, w której uczestniczył G. Narutowicz jako minister spraw zagranicznych. Wspomnienia poświęcone Narutowiczowi pt. Z czasów zurychskich i rewelskich N. ogłosił w księdze pamiątkowej „Gabriel Narutowicz, pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej” (W. 1925). Po powrocie do Warszawy N. pracował w Wydziale Wschodnim Min. Spraw Zagranicznych. W okresie urzędowania na stanowisku ministra spraw zagranicznych narodowego demokraty Mariana Seydy został zwolniony 1 IX 1923 z Ministerstwa. Przyjęty ponownie w grudniu 1924 (ministrem był wówczas Aleksander Skrzyński) został mianowany 1 I 1925 radcą legacyjnym II kl. w VI stopniu służbowym i kierownikiem Biura Prasowego Poselstwa RP w Rydze. Przeniesiony 1 IV 1927 do Ambasady RP w Paryżu, był od sierpnia r. n. radcą poselstwa I kl. w V stopniu służbowym, a tytuł radcy ambasady otrzymał w kwietniu 1930. W Ambasadzie paryskiej kierował działem kultury i prasy. N. był zdecydowanym piłsudczykiem. Kiedy jednakże zaofiarował się jako mediator PPS wobec Piłsudskiego w sprawie Gabriela Czechowicza, popadł w niełaskę. Protestował też przeciwko uwięzieniom brzeskim. Został wówczas przesunięty na nie dającą wielkiego pola do działania placówkę w Oslo 30 VI 1931, awansując jednocześnie na posła nadzwycz. i ministra pełnomocnego III kl. Pozostał tam przez 9 lat.
W Norwegii N. wyrobił sobie zupełnie wyjątkową pozycję. Ponieważ w czasie jego pobytu nie było między Polską a Norwegią spraw wymagających interwencji dyplomatycznych, niezmiernie ruchliwy N. wciągnął się w zagadnienia polityki norweskiej. Cieszył się sympatią i przyjaźnią króla Haakona VII. Był znawcą zresztą nie tylko spraw bałtyckich i francuskich, ale również ogólnoeuropejskich. W odniesieniu zaś do polityki wewnętrznej Polski protestował przeciwko umieszczaniu działaczy politycznych w obozie w Berezie Kartuskiej, był autorem memoriału przeciwko pacyfikacjom wsi ukraińskich, występował w obronie chłopów ukraińskich i białoruskich. Uważał za duży błąd niedopuszczanie Żydów do Obozu Zjednoczenia Narodowego. Uchodził za wolnomularza. Po zajęciu Norwegii przez Niemców w r. 1940 towarzyszył królowi Haakonowi w jego podróży do Wielkiej Brytanii, gdzie nadal pełnił obowiązki posła polskiego przy rządzie norweskim. Często widziano go razem z królem Haakonem na wspólnych spacerach na ulicach Londynu: «Neuman niewielkiego wzrostu do tego zgarbiony, a nawet lekko garbaty, obdarzony wybitnie semickimi rysami twarzy, biegł wówczas drobnym krokiem obok ogromnego, wspartego o laskę, kroczącego poważnie typowo nordyckiego towarzysza” (K. Morawski). W Londynie N. należał wraz z Adamem Pragierem, Adamem i Lidią Ciołkoszami, Zygmuntem Nagórskim do grupy opozycyjnej wobec gen. Władysława Sikorskiego, w szczególności w związku ze sprawą paktu Sikorski – Majski. Dlatego też został 31 X 1942 przeniesiony na placówkę do Meksyku jako poseł. Wtedy to, nie całkiem zgodnie z protokołem dyplomatycznym, król Haakon wydał dla niego wielki obiad pożegnalny. W Meksyku głośne stały się jego starcia oratorskie w r. 1943 z ambasadorem radzieckim K. Umanskim. N. zmarł nagle 24 I 1945 na udar serca w Nowym Jorku, dokąd przyjechał z Meksyku w sprawach urzędowych (miał objąć kierownictwo całości akcji prasowo-propagandowej na półkuli zachodniej). Był odznaczony m. in. Orderem Polonia Restituta, Francuską Legią Honorową. Był żonaty, miał dwie pasierbice.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Centrala i placówki w 1921 r., [W. 1921] s. 24; Polska służba zagraniczna po 1 września 1939 r., Londyn 1954 s. 61, 62, 81; Rocznik Służby Zagranicznej RP, W. 1932–9; – Batowski H., Agonia pokoju i początek wojny. Sierpień–wrzesień 1939, P. 1969; Chajn L., Wolnomularstwo w II Rzeczypospolitej, W. 1975; Chronologia stosunków międzynarodowych Polski 1922–1923, W. 1956; toż 1930–1932, W. 1962; Cieślak T., Polska–Skandynawia w XIX i XX w., W. 1973 s. 164, 168, 199; Katelbach T., Loże, „Zesz. Hist.” Z. 3: 1963 s. 200; Zgon W. N-a, „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” 1945 nr 24 s. 4; – Brzękowski J., W Krakowie i Paryżu, Kr. 1975; [Drohojowski J.], Jana Drohojowskiego wspomnienia dyplomatyczne, Kr. 1969; Dziennik Urzędowy MSZ RP, W. 1922 s. 327, 1923 s. 92, 267, 1925 s. 71, 1927 s. 49, 1929 s. 105, 1930 s. 138, 1931 s. 177; Lechoń J., Minister Neuman, w: Dyplomatyka i łowy, Londyn 1945 s. 46–50; Morawski K., Wspólna droga, Paryż [1962] s. 161, 162; Nagórski Z., Wojna w Londynie, Paryż 1966; Pragier A., Czas przeszły dokonany, Londyn 1966; Schimitzek S., Drogi i bezdroża minionej epoki, W. 1976; Sokolnicki M., Ankarski dziennik 1943–1946, Londyn 1974; Starzeński P., Trzy lata z Beckiem, Londyn 1972 s. 43, 57; [Szembek J.], Diariusz i teki Jana Szembeka (1935–1945), London 1964–73 I–IV; – „Polonia Popular” 1945 nr 11 s. 1 (fot.), 4–7, 12, nr 12 s. 7, 12, 14; – AAN: Poselstwo RP w Oslo, 22–30; Prezydium Rady Ministrów: Karty kwalifikacyjne.
Alina Szklarska-Lohmannowa